Van xe đạp là một bộ phận quan trọng trên xe đạp, có chức năng kết nối giữa bơm và lốp xe hoặc săm xe đạp, cho phép không khí đi vào và ra khỏi săm/lốp. Có nhiều loại van xe đạp khác nhau, nhưng phổ biến nhất là các loại van vặn. Vậy bạn đã biết về các loại van này và các nhận biết chúng chưa?
Là bộ phận nhỏ nhưng đóng vai trò rất quan trọng, tuy nhiên, nhiều người thường bỏ qua các vấn đề về van xe đạp cho đến khi gặp vấn đề, sự cố với van, săm, lốp, hoặc đơn giản là khi xe đạp “hết hơi”.
Bạn đã hiểu về các loại van xe đạp chưa
Trước hết, hãy hiểu về cấu tạo của van xe đạp.
Cấu tạo của van xe đạp
Van vặn có cấu tạo đơn giản, bên ngoài gồm 04 phần chính sau:
- Thân van: là một khoang trụ rỗng, thường làm bằng đồng, có chiều dài từ 6-8mm.
- Ốc định vị: là một vòng ốc lớn bao quanh thân van, có tác dụng cố định van trên vành xe.
- Ốc giữ khí: là một vòng ốc nhỏ trên đỉnh van, có tác dụng mở hoặc đóng van để cho không khí ra/vào trong săm/lốp.
- Chụp đầu van: làm bằng cao su hoặc nhựa cứng, có tác dụng bảo vệ phần đỉnh van.
Đối với bên trong:
- Trục chính: là nơi bám của van cao su và là ống dẫn khí vào/ra ở bên trong.
- Van cao su: là cánh cửa mở/đóng van để cho không khí ra/vào trong săm/lốp.
- Lò xo: kết hợp để đẩy ốc giữ khí điều chỉnh độ cao của trục để đóng/mở van.
- Lớp vách van: là lớp nhỏ hơn và ngắn hơn lớp thân van bên ngoài, có vai trò như “bức tường” để “cửa” van cao su đóng/mở.
Các loại van xe đạp và cách nhận biết
Hiện nay có 04 loại van xe đạp chính, tuy nhiên, các dòng xe đạp thể thao hiện đại ngày nay sử dụng 02 loại phổ biến sau:
Van Presta (hay còn gọi là van gạo, van Pháp)
Van presta (valve Presta) hay còn gọi là van gạo, van Pháp là loại van phổ biến nhất trên xe đạp, thậm chí nó còn được gọi thay thế và ngầm hiểu cho van xe đạp. Tức là khi nhắc van xe đạp là hiểu ngay loại van này, để phân biệt với loại van xe máy trong phần tiếp theo.
Van Presta (van Pháp) trên xe đạp
Van này có một ống kim nhỏ ở trên, có thể xoay để mở và đóng. Khi bơm hơi, bạn cần xoay ống kim ra để mở van, sau đó gắn đầu bơm vào và bơm hơi. Khi xong, bạn cần xoay ống kim vào để đóng van và rút đầu bơm ra. Lưu ý rằng bạn không nên để ống kim mở quá lâu, vì sẽ làm hao hụt áp suất trong lốp
Do loại van này dài và nhỏ, trên đầu có núm vặn như hạt gạo nên nhiều người còn gọi là van gạo. Thường được sử dụng trên các loại xe đạp truyền thống, xe đạp đua, đường trường hoặc citybike, do tính chất kích thước nhỏ, vừa với các loại săm/lốp trên các dòng xe này.
Van Schrader (van cối, van Mỹ, van xe máy)
Van Schrader hay còn có những cái tên khác như van cối, van Mỹ, van xe máy…là loại van phổ biến sử dụng trên các loại lốp xe có tiết diện to. Tất nhiên, nó to hơn van gạo và có đặc điểm là đầu van thụt xuống dưới và được bao bọc bởi trụ van, bên trong có một lò xo nhỏ đẩy đầu van khít lại, tránh hơi thoát ra. Bạn cần sử dụng vật nhỏ, dài (có thể dùng móng tay) ấn xuống đầu van xuống để xả hơi khi cần. Khi bơm hơi, trên đầu bơm sẽ đẩy đầu van thụt xuống để hơi đi vào được lốp/săm xe. Một cơ chế khá đơn giản.
Van Schrader trên xe đạp
Đối với xe đạp, loại van này được sử dụng phổ biến trên các dõng xe đạp địa hình, xe đạp leo núi hoặc xe đạp bánh béo, do đặc tính dễ bơm và phù hợp với bánh xe tiết diện lớn.
Ngoài ra, còn 02 loại van khác, được sử dụng trên các dòng xe đặc thù như hàng nội địa Nhật (xe Nhật bãi) hoặc các dòng xe Ý cổ.
Đó là van xe đạp Dunlop (hay còn gọi là van Anh, van Woods) và van Regina (hay còn gọi là van Ý, van xe Nhật). Tuy nhiên, 02 loại này không phổ biến, thậm chí cũng ít loại bơm xe đạp trên thị trường hiện nay hỗ trợ 2 loại đầu van này. Và với các dòng bình dân ở HBW, các bạn chỉ cần hiểu và nhận diện 02 loại van nêu trên là đủ.
Van Regina trên xe đạp
Thay van xe đạp được không? Các lỗi thường gặp trên xe đạp
Van xe đạp thường được sản xuất gắn liền với săm hoặc lốp ngay tại nhà máy, nên việc thay thế là có thể nhưng rất khó khăn, gần như với các vật dụng sửa xe đạp thông thường không thể thực hiện được. Do đó, để thay van xe đạp, tốt hơn hết là bạn mua luôn lốp hoặc săm mới.
Hoặc đơn giản hơn, nếu van xe đạp của bạn vẫn hoạt động tốt, bạn có thể mua bộ chuyển đổi đầu van xe đạp, giá rất rẻ để phù hợp với điều kiện chiếc bơm xe đạp bạn đang có.
Van xe đạp thường có thể gặp các lỗi sau:
- Lỗ van bị hở: Đây là lỗi thường gặp nhất trên van xe đạp. Nguyên nhân là do lỗ van bị mòn, bị vỡ hoặc bị cong. Lỗi này khiến không khí bị rò rỉ ra ngoài, làm giảm áp suất lốp xe. Để khắc phục lỗi này, cần thay van xe đạp mới.
- Mất nắp van: Nắp van có tác dụng bảo vệ lỗ van khỏi bụi bẩn và nước. Nếu nắp van bị mất trong quá trình di chuyển, đầu van sẽ dễ bị hỏng hơn. Bạn có thể tìm cửa hàng xe đạp để có nắp mới hoặc tự chế đầu chụp nắp van lại.
- Van bị kẹt: Van bị kẹt khiến không khí không thể đi vào lốp xe hoặc ngược lại, không thể giữ hơi trong lốp. Nguyên nhân là do van bị bẩn, dính sỏi nhỏ gay kẹt hạt gạo hoặc lò xo, cũng có thể do van lâu ngày nên bị gỉ hoặc va chạm mạng nên bị cong. Để khắc phục lỗi này, cần vệ sinh kiểm tra lại van. Nếu van bị cong, hoặc đã rỉ sét quá mức, bạn cần thay van mới.
Hiểu về các loại van xe đạp giúp bạn bảo dưỡng xe tốt hơn
Tuy nhiên hiện nay, giá thành của săm/lốp đã rất đa dạng với nhiều tầm giá để bạn chọn phù hợp với ngân sách. Khi van xe đạp lỗi, sửa chữa chỉ là giải pháp tình thế tạm thời, bạn hãy mạnh dạn thay thế nó. Bởi van xe đạp là một bộ phận quan trọng giúp giữ áp suất khí trong lốp xe. Nếu van xe bị hỏng hoặc bị rò rỉ, sẽ ảnh hưởng đến hiệu suất và an toàn của xe đạp, đồng thời làm giảm độ bền của săm hoặc lốp xe đạp.
Van xe đạp là bộ phận nhỏ nhưng quan trọng, rất nhiều người thường bỏ qua mỗi lần kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ hoặc sau mỗi lần vệ sinh. Do đó, bạn hãy là người cẩn thận, kiểm tra kỹ trước mỗi chuyến đi nhé.
HBVW chúc các bạn lái xe đạp an toàn!
