Xe đạp fixed gear, thường được biết đến với cái tên “xe đạp không phanh,” là một loại xe đạp đơn giản nhưng độc đáo. Đây là một loại xe đạp có bánh sau được gắn cố định với trục giữa, nghĩa là khi bánh sau quay thì trục giữa cũng quay theo.
Đặc điểm chính của nó là hệ thống truyền động không có bộ chuyển động (single-speed), có nghĩa là bánh sau không có hệ thống phanh tay truyền thống. Điều này có nghĩa là bạn không thể dừng đạp khi xe đang chạy, và để phanh xe bạn phải dùng lực đạp ngược lại với hướng di chuyển hoặc dùng chân ‘chà’ vào bánh trước (1 số khác thì chọn bánh sau). Hiện nay, để đảo bảo an toàn, một số bạn cũng gắn phanh lên để hỗ trợ trong quá trình di chuyển để đảm bảo an toàn, đặc biệt cho người mới.
Đặc điểm chính của xe đạp fixed gear
- Xe đạp fixed gear hay còn gọi là xe đạp không phanh, thường có thiết kế đơn giản, nhẹ nhàng và thanh lịch. Xe chỉ có một số bộ phận cơ bản như khung, bánh, trục giữa, xích, giò đạp và tay lái. Xe không có hệ thống phanh, số (các tần líp), dây cáp hay bộ chuyển động phức tạp. Do đó, xe đạp fixed gear thường rất nhẹ.
- Xe đạp fixed gear cho phép điều khiển tốc độ và hướng đi của xe một cách linh hoạt và tự nhiên. Bạn có thể cảm nhận được sự liên kết giữa chân và bánh xe, và điều chỉnh được lực đạp theo ý muốn. Loại xe này cũng cho phép thực hiện những kỹ thuật đặc biệt như skid, track stand hay wheelie…
- Xe đạp fixed gear giúp rèn luyện sức khỏe và kỹ năng lái xe rất tốt. Người lái phải dùng cơ bắp của cơ thể nhiều hơn để duy trì sự cân bằng và cố gắng phanh xe, không có nhiều tầng số khác nhau để giảm lực đạp, dẫn tới cần sử dụng sức nhiều hơn để vượt qua những địa hình khó khăn. Người sử dụng xe đạp fixed gear thường cần tập trung cao độ hơn thông thường để sử dụng thành thực loại xe này.
Một số hiểu lầm thông thường về loại xe đạp không phanh này
Có 02 hiểu lầm phổ biến về loại xe này:
- Nhiều người cho rằng xe đạp fixed gear vì không có phanh, do đó đi lại nguy hiểm và bất hợp pháp. Thực tế, xe đạp fixed gear vẫn có thể phanh bằng cách dùng lực đạp ngược hoặc dùng chân chống vào bánh trước/sau. Tuy nhiên, cách phanh này không hiệu quả bằng hệ thống phanh truyền thống, và có thể gây mất kiểm soát xe nếu không thành thạo, chưa kể có thể có những chấn thương không cần thiết. Do đó, nhiều nước yêu cầu xe đạp fixed gear phải có ít nhất một phanh trước để được lưu hành trên đường.
- Cũng có ý kiến
Xe đạp Fixed Gear là loại xe đạp độc đáo
cho rằng xe đạp fixed gear là xe đạp dành cho người chuyên nghiệp hoặc người chơi mạo hiểm. Thực tế, xe đạp fixed gear là xe đạp dành cho mọi người, miễn là bạn biết cách sử dụng, thành thạo nó và tuân thủ luật giao thông. Xe đạp fixed gear không chỉ là một loại xe thể thao, mà còn là một loại xe văn hóa, mang lại cho người đi sự tự do, sáng tạo và cá tính, đặc biệt là văn hóa thể thao đường phố.
Chọn Xe Đạp Fixed Gear Cần Chú Ý Điều Gì?
- Khung Xe: Chọn khung xe phù hợp với chiều cao và sở thích, mục đích sử dụng xe đạp fixed gear của bạn. Khi chọn khung xe phù hợp với cơ thể, bạn sẽ thoải mái và có cảm giác lái an toàn hơn. Hãy yêu cầu người bán xe tư vấn và bạn nên ngồi lên để trải nghiệm thử. Nên chọn khung xe được làm bởi những vật liệu chắc và bền nếu bạn muốn thực hiện một số thủ thuật (tips, trick) với loại xe này.
- Bánh Xe: Kích thước bánh xe phản ánh nhu cầu sử dụng, có thể là loại 700c cho tốc độ cao hoặc loại 650b cho sự linh hoạt trên nhiều loại địa hình trong đô thị. Nhìn chung, bạn nên chọn loại có độ bền và độ cứng cao, để chịu được lực đạp ngược và va đập. Theo kinh nghiệm của HBW, bạn nên chọn loại bánh xe có lốp mỏng và mặt lốp nhẵn, để giảm ma sát và tăng tốc độ nhanh chóng.
- Truyền Động: Hệ thống truyền động của xe đạp fixed gear rất đơn giản, không có nhiều tỉ số truyền phức tạp. Điều bạn cần là ưu tiên chọn loại trục giữa và xích (sên) có chất lượng tốt, để truyền động một cách ổn định và bền bỉ.
- Yên xe: Yên xe là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với cơ thể người lái. Bạn nên chọn yên xe có độ thoải mái và phù hợp với thể trạng của mình, đối với dòng xe này, bạn nên ưu tiên yên loại nhỏ và chú ý mặt phẳng của yên phải song song với mặt đường, không nên chúi hoặc ngửa lên.
- Giò đạp và bàn đạp có kích thước và hình dạng phù hợp với kích thước và hình dạng của chân bạn. Bạn cũng nên chọn loại giò đạp và bàn đạp có khóa chân, để giữ chân bạn ở vị trí an toàn khi đạp xe.
- Tay lái (ghi đông) có độ rộng và độ cong phù hợp với tầm với và tư thế đạp xe ưa thích của bạn. Nếu bạn là người mới, nên chọn loại tay lái có gắn phanh trước, để phòng ngừa những tình huống khẩn cấp.
Lưu ý khi đạp xe fixed gear
- Thử nghiệm điều khiển & thuần thục: Trước khi mua, hãy thử nghiệm khả năng kiểm soát và phanh bằng cách đảo chân ngược. Tập luyện thường xuyên ở nơi trống trải trước khi bạn mang nó ra nơi đông người.
- Trải Nghiệm Là Chìa Khóa: Hãy bắt đầu với một loại xe có bánh sau độc lập (freewheel) nếu bạn mới bắt đầu với xe đạp fixed gear để linh hoạt xử lý các tình huống khẩn cấp. Làm quen trước khi quyết định bắt đầu với loại xe này.
- Chú Ý Đến Tình Trạng Đường Đi: Lưu ý đến bề mặt đường và dự đoán trước để tránh tình huống nguy hiểm. Như đã chia sẻ, loại xe này khá đặc thù, bạn nên chú ý để không làm ảnh hưởng đến mình và người đi đường.
- Luôn mang theo mũ bảo hiểm và các loại bảo hộ cần thiết khác: Mũ bảo hiểm là thiết bị bảo hộ quan trọng giúp bảo vệ bạn khỏi chấn thương khi xảy ra tai nạn. Hãy luôn sử dụng nó.
- Kiểm tra xe trước khi xuất phát, để đảm bảo xe hoạt động tốt và an toàn. Bạn cần kiểm tra áp suất lốp, căng xích, vặn ốc vít, hoạt động của trục giữa, giò đạp, bàn đạp và phanh trước.
- Bạn cần tuân thủ luật giao thông, để tránh gây tai nạn cho bản thân và người khác.
- Bạn cần rèn luyện kỹ năng phanh xe, để có thể dừng xe một cách an toàn và nhanh chóng. Bạn cần tập dùng lực đạp ngược để làm chậm tốc độ của xe, dùng chân chà mạnh vào bánh trước/sau để làm dừng xe hoàn toàn, hoặc kết hợp cả hai cách để phanh hiệu quả. Bạn cũng nên tập dùng phanh trước khi cần thiết, nhưng không nên dùng lực quá mạnh để tránh gây chấn thương cho bản thân hoặc té ngã. Như đã chia sẻ, hãy gắn thêm phanh phụ nếu bạn chưa chuyên nghiệp.
Xe đạp Fixed Gear không phanh có thiết kế khá đơn giản
Loại Xe Này Dành Cho Ai và Có Nên Sử Dụng Không?
Xe đạp fixed gear chỉ là hơi đặc thù chứ không hẳn quá khó đi. Do đó, đây vẫn là loại xe đạp phù hợp với những người yêu thích thể thao, muốn có một chiếc xe đạp nhẹ và mong muốn trải nghiệm độc đáo khi di chuyển. Rất nhiều người vẫn sử dụng loại xe này để đi lại, thể dục trong thành phố, thậm chí đi phượt quãng đường ngắn.
Cách Bảo Dưỡng Xe đạp Fix Gear
- Kiểm Tra bộ truyền động định kỳ
- Kiểm tra lốp (vỏ), xăm (ruột) thường xuyên
- Kiểm Tra Phanh (nếu có)
- Thường xuyên lau chùi xe
- Kiểm tra và thay thế phụ tùng khi cần thiết
- Bảo dưỡng định kỳ xe tại các cửa hàng uy tín
Hi vọng bài viết này của HBW sẽ giúp các bạn hiểu rõ hơn về xe đạp fixed gear – xe đạp không phanh và đã có những thông tin hữu ích khi chọn mua và sử dụng loại xe độc đáo này.
Đối với học sinh, HBW không khuyến khích sử dụng loại xe này. Hãy liên hệ HBW tư vấn loại xe phù hợp cho các em học sinh.
